Definicja piromanii
Kiedy zainteresowanie lub fascynacja ogniem zmienia się ze zdrowego na niezdrowy, ludzie mogą natychmiast powiedzieć, że to „piromania”.
Ale istnieje wiele nieporozumień i nieporozumień związanych z piromanią. Jednym z największych jest to, że podpalacz lub ktokolwiek, kto podpala, jest uważany za „piromana”. Badania tego nie potwierdzają.
Pyromania jest często używana zamiennie z terminami podpalenie lub wzniecanie ognia, ale te są różne.
Piromania to stan psychiatryczny. Podpalenie to przestępstwo. Rozpalanie ognia to zachowanie, które może, ale nie musi, być powiązane ze stanem.
Pyromania jest bardzo rzadka i niezwykle niedostatecznie zbadana, więc jej faktyczne występowanie jest trudne do ustalenia. Niektóre badania wskazują, że tylko od 3 do 6 procent osób przebywających w stacjonarnych szpitalach psychiatrycznych spełnia kryteria diagnostyczne.
Co Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne mówi o piromanii
Pyromania jest zdefiniowana w Diagnostycznym i statystycznym podręczniku zaburzeń psychicznych (DSM-5) jako zaburzenie kontroli impulsów. Zaburzenia kontroli impulsów występują, gdy dana osoba nie jest w stanie oprzeć się destrukcyjnej chęci lub impulsowi.
Inne rodzaje zaburzeń kontroli impulsów obejmują patologiczny hazard i kleptomanię.
Aby otrzymać diagnozę piromanii, kryteria DSM-5 stanowią, że ktoś musi:
- celowo rozpalić ogień więcej niż jeden raz
- doświadczyć napięcia przed podpaleniem i uwolnić się po nim
- bardzo pociągają ogień i jego akcesoria
- czerpać przyjemność z podpalania lub oglądania ognia
- mają objawy, których nie da się lepiej wyjaśnić innym zaburzeniem psychicznym, takim jak:
- zaburzenia zachowania
- epizod maniakalny
- aspołeczne zaburzenie osobowości
Osoba z piromanią może otrzymać diagnozę tylko wtedy, gdy nie podpaliła:
- dla pewnego rodzaju zysku, na przykład pieniędzy
- z powodów ideologicznych
- wyrazić złość lub zemstę
- zatuszować kolejny czyn przestępczy
- polepszenie sytuacji (na przykład zdobycie pieniędzy z ubezpieczenia na zakup lepszego domu)
- w odpowiedzi na urojenia lub halucynacje
- z powodu złej oceny sytuacji, na przykład pod wpływem alkoholu
DSM-5 ma bardzo surowe kryteria dotyczące piromanii. Rzadko jest diagnozowany.
Pyromania vs. podpalenie
Podczas gdy piromania jest stanem psychiatrycznym związanym z kontrolą impulsów, podpalenie jest przestępstwem. Zwykle jest to robione złośliwie i z zamiarem przestępczym.
Piromania i podpalenie są zamierzone, ale piromania jest ściśle patologiczna lub kompulsywna. Podpalenie może nie być.
Chociaż podpalacz może mieć piromanię, większość podpalaczy jej nie ma. Mogą jednak mieć inne możliwe do zdiagnozowania schorzenia psychiczne lub być społecznie izolowani.
Jednocześnie osoba z piromanią nie może popełnić aktu podpalenia. Chociaż często mogą wywoływać pożary, mogą to zrobić w sposób, który nie jest przestępczy.
Objawy zespołu piromanii
Ktoś, kto ma piromanię, zaczyna pożary z częstotliwością mniej więcej co 6 tygodni.
Objawy mogą rozpocząć się w okresie dojrzewania i trwać do dorosłości lub do jej końca.
Inne objawy to:
- niekontrolowana chęć podpalenia
- fascynacja i atrakcyjność ognisk i ich akcesoriów
- przyjemność, pośpiech lub ulga podczas rozpalania lub oglądania pożarów
- napięcie lub podniecenie związane z rozpaleniem ognia
Niektóre badania mówią, że chociaż osoba z piromanią odczuwa emocjonalne wyzwolenie po rozpaleniu ognia, może również odczuwać poczucie winy lub cierpienie, zwłaszcza jeśli walczyła z impulsem tak długo, jak tylko mogła.
Ktoś może być również zapalonym obserwatorem pożarów, który robi wszystko, aby ich odszukać - nawet do tego stopnia, że zostanie strażakiem.
Pamiętaj, że samo podpalenie nie oznacza od razu piromanii. Może to być związane z innymi schorzeniami psychicznymi, takimi jak:
- inne zaburzenia kontroli impulsów, takie jak patologiczny hazard
- zaburzenia nastroju, takie jak choroba afektywna dwubiegunowa lub depresja
- zaburzenia zachowania
- zaburzenia związane z używaniem substancji
Przyczyny piromanii
Dokładna przyczyna piromanii nie jest jeszcze znana. Podobnie jak w przypadku innych chorób psychicznych, może to być związane z pewnymi zaburzeniami równowagi chemicznej mózgu, czynników stresogennych lub genetyki.
Rozpoczynanie pożarów w ogóle, bez diagnozy piromanii, może mieć wiele przyczyn. Oto niektóre z nich:
- posiadanie diagnozy innego stanu zdrowia psychicznego, takiego jak zaburzenie zachowania
- historia nadużyć lub zaniedbań
- nadużywanie alkoholu lub narkotyków
- deficyty umiejętności społecznych lub inteligencji
Pyromania i genetyka
Chociaż badania są ograniczone, impulsywność jest uważana za nieco dziedziczną. Oznacza to, że może istnieć składnik genetyczny.
Nie ogranicza się to tylko do piromanii. Wiele zaburzeń psychicznych uważa się za umiarkowanie dziedziczne.
Składnik genetyczny może również pochodzić z naszej kontroli impulsów. Nasze geny mogą wpływać na neuroprzekaźniki, dopaminę i serotoninę, które pomagają regulować kontrolę impulsów.
Piromania u dzieci
Pyromanię często rozpoznaje się dopiero w wieku około 18 lat, chociaż objawy piromanii mogą zacząć pojawiać się w okresie dojrzewania. Co najmniej jeden raport sugeruje, że początek piromanii może wystąpić już w wieku 3 lat.
Ale wzniecanie ognia jako zachowanie może również wystąpić u dzieci z wielu powodów, z których żaden nie obejmuje piromanii.
Często wiele dzieci lub nastolatków eksperymentuje lub interesuje się rozpalaniem ognia lub zabawą zapałkami. Uważa się to za normalny rozwój. Czasami nazywa się to „podpalaniem ciekawości”.
Jeśli wzniecanie pożarów staje się problemem lub mają one zamiar spowodować poważne szkody, jest to często badane jako objaw innego stanu, takiego jak ADHD lub zaburzenie zachowania, a nie piromania.
Kto jest zagrożony piromanią?
Nie ma wystarczających badań, aby wskazać czynniki ryzyka dla kogoś, kto rozwija piromanię.
Jakie małe badania, które mamy, wskazują, że ludzie, którzy mają piromanię, to:
- głównie mężczyzna
- około 18 lat w momencie rozpoznania
- z większym prawdopodobieństwem mają trudności w uczeniu się lub brak umiejętności społecznych
Diagnozowanie piromanii
Pyromania jest rzadko diagnozowana, po części z powodu ścisłych kryteriów diagnostycznych i braku badań. Często też trudno jest zdiagnozować, ponieważ ktoś musiałby aktywnie szukać pomocy, a wiele osób tego nie robi.
Czasami piromanię rozpoznaje się tylko wtedy, gdy dana osoba idzie na leczenie z powodu innego stanu, takiego jak zaburzenie nastroju, takie jak depresja.
Podczas leczenia innego schorzenia specjalista zdrowia psychicznego może zasięgnąć informacji na temat historii osobistej lub objawów, o które dana osoba się martwi, i może dojść do wybuchu pożaru. Stamtąd mogą dalej oceniać, czy dana osoba spełnia kryteria diagnostyczne piromanii.
Jeśli ktoś zostanie oskarżony o podpalenie, może również zostać oceniony pod kątem piromanii, w zależności od powodów, dla których rozpalił ogień.
Leczenie piromanii
Pyromania może być przewlekła, jeśli nie jest leczona, dlatego ważne jest, aby szukać pomocy. Ten stan może przejść do remisji, a kombinacja terapii może sobie z tym poradzić.
Nie ma jednego lekarza, który przepisałby piromanię. Leczenie będzie się różnić. Znalezienie najlepszej dla Ciebie może zająć trochę czasu. Dostępne opcje:
- terapia poznawczo-behawioralna
- inne terapie behawioralne, takie jak terapia awersyjna
- leki przeciwdepresyjne, takie jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)
- leki przeciwlękowe (anksjolityki)
- leki przeciwpadaczkowe
- nietypowe leki przeciwpsychotyczne
- lit
- antyandrogeny
Terapia poznawczo-behawioralna okazała się obiecująca w pomaganiu w pracy z impulsami i bodźcami. Lekarz może również pomóc w opracowaniu technik radzenia sobie z impulsem.
Jeśli dziecko otrzyma diagnozę piromanii lub podpalenia, może być również potrzebna wspólna terapia lub szkolenie rodziców.
Na wynos
Piromania jest rzadko rozpoznawaną chorobą psychiatryczną. Różni się od rozpalenia lub podpalenia.
Chociaż badania są ograniczone ze względu na swoją rzadkość, DSM-5 rozpoznaje je jako zaburzenie kontroli impulsów z określonymi kryteriami diagnostycznymi.
Jeśli uważasz, że Ty lub ktoś, kogo znasz, doświadcza piromanii lub martwisz się niezdrową fascynacją ogniem, poszukaj pomocy. Nie ma się czego wstydzić, a umorzenie jest możliwe.
