Żaden pojedynczy zestaw objawów, zmian fizycznych ani testów nie wystarczy, aby ostatecznie zdiagnozować stwardnienie rozsiane (SM). Być może lekarz lub specjalista będzie musiał przeprowadzić wiele testów, aby wykluczyć inne możliwe przyczyny objawów.
Ale jeśli podejrzewasz, że możesz mieć SM lub inny stan neurologiczny, natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Nawet wczesne stadium SM może spowodować trwałe uszkodzenie neurologiczne.
Potwierdzenie lub wykluczenie SM może pomóc w jak najszybszym rozpoczęciu leczenia. Oto, czego możesz oczekiwać od procesu diagnostycznego:
Kryteria diagnostyczne SM
Aby zdiagnozować SM, lekarz musi znaleźć:
- dowód uszkodzenia dwóch oddzielnych obszarów ośrodkowego układu nerwowego (OUN), takich jak mózg, rdzeń kręgowy i nerw wzrokowy
- dowody, że uszkodzenie OUN wystąpiło przy różnych okazjach, w odstępie co najmniej jednego miesiąca
- dowody na obecność pasm oligoklonalnych (OCB), białka w płynie rdzeniowym
- brak dowodów na to, że szkoda została spowodowana przez inne choroby
SM może powodować różne objawy. Niektóre typowe objawy to:
- zmęczenie
- zawroty głowy
- słabe mięśnie
- sztywność mięśni
- problemy z równowagą
- drętwienie lub mrowienie
- Problemy ze wzrokiem
- problemy z pęcherzem lub jelitami
- seksualna dysfunkcja
- zmiany poznawcze
- zmiany emocjonalne
Według National Multiple Sclerosis Society u większości ludzi diagnozuje się SM w wieku od 20 do 50 lat. Jednak u niektórych objawy mogą pojawić się w młodszym lub starszym wieku.
W niektórych przypadkach stwardnienia rozsianego w dzieciństwie schorzenie to może podszywać się pod inne choroby wieku dziecięcego. Może to utrudnić diagnozę. Małe dzieci mogą również mieć problemy z werbalizacją niektórych objawów.
SM o późnym początku występuje, gdy początkowe objawy SM pojawiają się po 50 roku życia. Lekarz może zająć więcej czasu, aby zdiagnozować przyczynę objawów, jeśli wystąpią one w późniejszym życiu.
Niektóre objawy SM pokrywają się ze schorzeniami związanymi z wiekiem, które mogą wystąpić u osób starszych.
Historia choroby i stwardnienie rozsiane
Pierwszym krokiem w diagnozowaniu SM jest zebranie dokładnej historii medycznej.
Lekarz zapyta Cię o objawy, w tym o to, kiedy się zaczęły i czy zauważyłeś jakieś wzorce lub wyzwalacze. Mogą również zapytać o:
- urazy, choroby lub inne schorzenia, u których zdiagnozowano u Ciebie
- badania lekarskie lub zabiegi, którym niedawno przeszedłeś, w tym operacje
- leki, które obecnie lub niedawno przyjmowałeś
- warunki panujące w twojej rodzinie
Twój lekarz może również zapytać Cię o dietę, rutynę ćwiczeń, nawyki związane z łazienką i zdrowie seksualne. Mogą również ocenić potencjalne czynniki środowiskowe, takie jak narażenie na toksyny lub podróż do obszarów wysokiego ryzyka.
Badanie neurologiczne na stwardnienie rozsiane
Twój lekarz może przeprowadzić lub zlecić badanie neurologiczne, aby ocenić, jak działa twój układ nerwowy. Oni mogą:
- zadawać pytania dotyczące daty, godziny i miejsca oceny zdolności poznawczych
- poproś, abyś nacisnął na ich dłoń, stanął na jednej nodze lub wykonał inne ruchy, aby ocenić funkcje motoryczne i równowagę
- przetestuj swoją zdolność odczuwania temperatury i wrażeń
- sprawdź swój refleks
Mogą również ocenić, jak działa 12 nerwów czaszkowych w twoim mózgu. Nerwy te wpływają między innymi na zdolność widzenia, żucia, połykania i węchu.
Na podstawie historii medycznej i badania neurologicznego lekarz może wstępnie zdiagnozować SM. Mogą również zamówić dodatkowe testy.
Rezonans magnetyczny (MRI)
Twój lekarz może użyć rezonansu magnetycznego (MRI) do zbadania mózgu i rdzenia kręgowego.
Mogą użyć MRI, aby sprawdzić zmiany lub blizny. Ten test pozwala im rozróżnić stare i niedawno utworzone zmiany.
SM nie można zdiagnozować za pomocą samego rezonansu magnetycznego. Należy również zauważyć, że rezonans magnetyczny nie zawsze wykazuje uszkodzenia mózgu lub kręgosłupa, w zależności od jakości skanera MRI.
Uszkodzenia mózgu mogą również oznaczać inne schorzenia, szczególnie u osób starszych.
Wizualny test potencjału wywołanego
Jeśli masz SM, uszkodzenie osłonki mielinowej nerwu wzrokowego spowolni przekazywanie sygnałów wzdłuż nerwu. Twój lekarz może użyć testu wizualnego potencjału wywołanego (VEP), aby wykryć te zmiany.
Podczas testu VEP lekarz podłączy przewody do skóry głowy, aby ocenić aktywność mózgu. Następnie poproszą Cię, abyś usiadł przed ekranem wyświetlającym naprzemienne wzory.
Podczas oglądania ekranu będą mierzyć transmisję stymulacji wzrokowej wzdłuż ścieżki nerwu wzrokowego.
Analiza płynu rdzeniowego
Test analizy płynu rdzeniowego jest również znany jako nakłucie lędźwiowe. Twój lekarz może go użyć do pobrania próbki płynu mózgowo-rdzeniowego (CSF) do badań.
Sprawdzą twój CSF pod kątem obecności:
- podwyższony poziom przeciwciał immunoglobulin G (IgG)
- białka znane jako prążki oligoklonalne
- duże ilości białych krwinek
Pasma oligoklonalne (OCB) to białka wskazujące na odpowiedź immunologiczną w OUN. Chociaż badania są różne, wiele osób ze stwardnieniem rozsianym ma OCB w CSF.
Ale sama obecność tych prążków nie wystarczy, aby zdiagnozować SM. Mogą również wskazywać na inny stan.
Badania krwi na stwardnienie rozsiane
Lekarz może zlecić badania krwi, aby potwierdzić lub wykluczyć inne schorzenia, które mogą być odpowiedzialne za objawy.
Mogą to być infekcje ośrodkowego układu nerwowego, choroby zapalne, zaburzenia genetyczne, niedobory składników odżywczych i uszkodzenia strukturalne kręgosłupa lub mózgu.
Na przykład mogą użyć badań krwi, aby sprawdzić oznaki:
- toczeń
- Borelioza
- zapalenie nerwu wzrokowego i rdzenia (NMO)
Co dalej w przypadku diagnozy SM?
Codziennie opracowywane są nowe testy, aby ułatwić diagnozowanie SM i złagodzić objawy po postawieniu diagnozy.
Postawienie diagnozy SM wymaga czasu i wytrwałości. Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć SM, ważne jest, aby natychmiast szukać pomocy. Im szybciej zostaniesz zdiagnozowany, tym szybciej możesz rozpocząć leczenie.
Jeśli zdiagnozowano u Ciebie SM, lekarz przepisze leki modyfikujące przebieg choroby. Leki te mogą pomóc zmniejszyć ataki SM, zmniejszyć liczbę nowych zmian chorobowych, które się pojawiają, spowolnić postęp choroby i poprawić jakość życia.
Twój lekarz może również zalecić fizjoterapię, terapię zajęciową, zmianę stylu życia lub inne metody leczenia.
