Zespół nadpobudliwości uwagi (ADHD) może wpływać na zdolność zwracania uwagi, zarządzania impulsami lub siedzenia w bezruchu przez długi czas.
U około 6,1 miliona dzieci w Stanach Zjednoczonych zdiagnozowano ADHD. Dotyczy również dorosłych. U około 4,4 procent Amerykanów w wieku od 18 do 44 lat zdiagnozowano to zaburzenie.
Osobom z ADHD może się czasem wydawać, że struktura tego, co często określa się jako cywilizowane społeczeństwo, jest zbyt sztywna i osiadła.
To zrozumiały punkt widzenia, biorąc pod uwagę, że od 8 milionów lat, od najwcześniejszych przodków ludzi, jesteśmy koczowniczymi ludźmi, wędrującymi po ziemi i polującymi na dzikie zwierzęta w poszukiwaniu pożywienia.
Zawsze było coś nowego do zobaczenia i odkrycia.
Może to brzmieć jak idealne środowisko dla kogoś z ADHD, a badania mogą udowodnić, że nadpobudliwi łowcy-zbieracze byli rzeczywiście lepiej wyposażeni niż ich rówieśnicy.
ADHD i łowcy-zbieracze
Badanie przeprowadzone na Northwestern University w 2008 roku dotyczyło dwóch społeczności w Kenii.
Jedna z gmin była nadal koczownicza, podczas gdy druga osiedliła się na wsi. Naukowcom udało się zidentyfikować członków społeczności wykazujących cechy ADHD.
W szczególności zbadali DRD4 7R, wariant genetyczny, który według naukowców może być powiązany z poszukiwaniem nowości, większym pragnieniem jedzenia i używania substancji oraz objawami ADHD.
Badania wykazały, że członkowie koczowniczej społeczności z ADHD - ci, którzy wciąż musieli polować na swoje pożywienie - byli lepiej odżywiani niż ci bez ADHD.
Ponadto osoby z tym samym wariantem genetycznym w społeczności wiejskiej miały większe trudności w klasie, co jest głównym wskaźnikiem ADHD na obszarach o bardziej fizycznych i technicznych udogodnieniach oraz o uporządkowanych wytycznych.
Naukowcy zauważyli również, że nieprzewidywalne zachowanie - uznawane za kluczową cechę ADHD - mogło być pomocne w ochronie naszych przodków przed najazdami zwierząt gospodarskich, rabunkami i nie tylko.
W istocie cechy związane z ADHD prawdopodobnie bardziej pomagają we wzmacnianiu umiejętności łowcy-zbieraczy niż osadników.
Aż do około 10 000 lat temu, wraz z nadejściem rolnictwa, wszyscy ludzie musieli polować i zbierać żywność, aby przeżyć.
W dzisiejszych czasach większość ludzi nie musi martwić się o znalezienie jedzenia. Zamiast tego, dla większości świata jest to życie w klasach, pracach i innych miejscach, w których obowiązują ustrukturyzowane kodeksy zachowań, które ogólnie uważa za ustrukturyzowane.
W kategoriach ewolucyjnych łowcy-zbieracze byli generalistami, ponieważ musieli wiedzieć, jak zrobić wszystko po trochu, aby przetrwać, co wymagało elastyczności i zdolności adaptacyjnych.
Niektóre wyniki badań sugerują, że osoby koczownicze z ADHD radziły sobie lepiej i pozostawały lepiej odżywione w porównaniu z osobami koczowniczymi bez ADHD, mówi psychiatra Leela R. Magavi, MD.
Mówi, że osoby wędrowne z ADHD mogły również lepiej reagować na nieprzewidywalne zagrożenia, które mogą wynikać z poszukiwania nowości, co skutkuje narażeniem na różne doświadczenia i możliwościami poszerzenia perspektyw.
ADHD, ewolucja i nowoczesne szkoły
Wcześniej w naszej zbiorowej historii lekcje były przekazywane dzieciom poprzez zabawę, obserwację i nieformalne nauczanie. Nauczanie w klasie jest obecnie uważane za normę dla większości dzieci, co zwykle wymaga siedzenia w bezruchu.
Te warunki edukacyjne mogą działać w przypadku niektórych dzieci, ale mogą być szczególnie trudne dla osób z ADHD.
Aby uczynić nowoczesne szkoły lepszymi dla dzieci z ADHD, Magavi zaleca, aby nauczyciele, rodzice i lekarze pracowali nad poprawą jakości uczenia się. Widzi też potrzebę większej aktywności fizycznej.
„W wielu szkołach dzieci nie mają możliwości robienia… przerw i aktywności fizycznej” - mówi. Zaleca wydłużanie przerw, co poprawiłoby nastrój i koncentrację.
Wspiera również interaktywne uczenie się.
„Dzieci przodują w nauce, gdy nauka pozostaje interaktywna” - mówi Magavi. „Dzieci skorzystałyby na zadawaniu większej liczby pytań i angażowaniu się w otwarte dyskusje z rówieśnikami i nauczycielami”.
Historia ADHD
Początkowo ADHD było określane jako hiperkinetyczne zaburzenie impulsów. O zaburzeniu po raz pierwszy wspomniał w 1902 r. Brytyjski pediatra Sir George Still, który nazwał je „niemoralnym defektem kontroli moralnej nad dziećmi”.
Dopiero w 1968 roku Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (APA) formalnie uznało hiperkinetyczne zaburzenie impulsów za zaburzenie psychiczne w drugim wydaniu „Diagnostycznego i statystycznego podręcznika zaburzeń psychicznych” (DSM-II).
Do tego czasu psychostymulant Ritalin (metylofenidat), zatwierdzony przez Food and Drug Administration (FDA) w 1955 roku, był popularnym sposobem leczenia ADHD, które było coraz lepiej rozumiane i coraz częściej diagnozowane.
W 1980 roku APA zmieniło nazwę zespołu hiperkinetycznego impulsu na zespół deficytu uwagi (ADD) w DSM-III.
Obejmował podtypy:
- ADD z nadpobudliwością
- DODAJ bez nadpobudliwości
- DODAJ typ resztkowy
Siedem lat później, w poprawionym wydaniu DSM-III, APA ponownie zmieniło nazwę na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), bez żadnych podtypów.
W 2000 roku DSM-IV ustalił trzy rodzaje ADHD:
- typ głównie nieuważny, w którym ktoś ma objawy nieuwagi lub rozproszenia uwagi
- typ z przewagą nadpobudliwości i impulsywności, w którym ktoś ma objawy, takie jak trudności w siedzeniu nieruchomo lub ciągłe mówienie
- typ mieszany, w którym ktoś ma sześć lub więcej objawów każdego typu ADHD
Jak ADHD wpływa na mózg
Dokładna przyczyna ADHD jest nieznana, ale badania pokazują, że mózgi osób z tym zaburzeniem mogą mieć inną strukturę niż mózgi osób, które go nie mają.
W badaniu z 2017 r. 72 młodych dorosłych, osoby z ADHD miały mniejszą koncentrację istoty szarej niż uczestnicy, którzy nie mieli ADHD. Istota szara kontroluje czynności mięśniowe i sensoryczne.
Rozległe obszary mózgów uczestników z ADHD również miały mniejszy kształt. Obejmuje to płat czołowy, który bierze udział w czynnościach takich jak kontrola impulsów i koncentracja.
Osoby z ADHD mogą również mieć niski poziom transporterów dopaminy. Dopamina jest przekaźnikiem chemicznym lub neuroprzekaźnikiem, który wpływa na ośrodki nagrody w mózgu i pomaga regulować emocje.
Kiedy ADHD stało się diagnozą?
Po raz pierwszy ADHD zostało uwzględnione w poprawionym wydaniu DSM-III APA w 1987 r. Zaburzenie to było wcześniej określane jako ADD (zespół deficytu uwagi), a przed 1980 r. Było znane jako zaburzenie impulsów hiperkinetycznych.
W 1997 roku zakończono pierwszą ogólnokrajową ankietę z pytaniami rodziców o ADHD. Od tego czasu nastąpił wzrost zgłaszanych przez rodziców diagnoz ADHD.
Według Centers for Disease Control and Prevention (CDC) nie wiadomo, czy wzrost jest spowodowany tym, że więcej dzieci ma ADHD, czy więcej dzieci ma zdiagnozowane ADHD.
Jak wykorzystać ADHD na swoją korzyść
Chociaż ADHD może być wyzwaniem, ma również cechy, które niektórzy ludzie mogą rozważyć korzyści, takie jak:
- Spontaniczność. Niektóre osoby z ADHD mogą być impulsywne, co może przekształcić się w spontaniczne. Na przykład możesz być bardziej skłonny do próbowania nowych rzeczy.
- Ciekawość. Naturalna dociekliwość i otwartość na nowe doświadczenia mogą pomóc ci odkryć sens życia.
- Hyperfocus. Czasami posiadanie ADHD oznacza, że możesz skupić się na czymś w rodzaju projektu w pracy, który Cię interesuje i który pozwala Ci go ukończyć bez przerywania koncentracji.
- Nadpobudliwość. Jeśli masz dużo energii, możesz odnieść sukces, spalając ją w sporcie lub wykonując pracę lub zajęcia szkolne.
- Innowacja. Posiadanie ADHD może dać ci inną perspektywę życiową, która może pomóc ci stać się bardziej kreatywnym i zdolnym do wymyślania nieszablonowych pomysłów.
